دو اصل مهم تربیتی

دو اصل مهم تربیتی

 

 

بشارت و انذار یا تشويق و تهديد بخش مهمى از انگيزه هاى تربيتى و حركت هاى اجتماعى را تشكيل مى دهد، آدمى هم بايد در برابر انجام كار نيك تشويق شود، و هم در برابر كار بد توبيخ بيند تا آمادگى بيشترى براى پيمودن مسير اول و گام نگذاردن در مسير دوم پيدا كند. تشويق به تنهائى براى رسيدن به تكامل فرد يا جامعه كافى نيست; زيرا انسان در اين صورت مطمئن است انجام گناه خطرى براى او ندارد. فى المثل مى بينيم: پيروان كنونى مسيح(ع) عقيده به فداء دارند، و معتقدند حضرت مسيح(ع) فداى گناهان آنها گرديده، حتى رهبرانشان گاه سند بهشت به آنها مى فروشند و گاه گناهشان را از طرف خدا مى بخشند! مسلماً چنين جمعيتى به آسانى مرتكب گناه مى شود.

در قاموس كتاب مقدس مى خوانيم: فدا نيز اشاره به كفاره خون گران بهاى مسيح است كه گناه جميع ماها بر او گذارده شد و گناهان ما را در جسد خود بر صليب متحمل شد.

مسلماً اين منطق نادرست افراد را در ارتكاب گناه جسور مى كند.

آنها كه تصور مى كنند تنها تشويق براى تربيت انسان (اعم از كودكان و بزرگسالان) كافى است، و بايد تنبيه، تهديد و كيفر را به كلى شست و كنار گذاشت، سخت در اشتباهند، همان گونه كه پايه تربيت را تنها بر ترس و تهديد گذاردن و از جنبه هاى تشويقى غافل بودن نيز گمراهى و بى خبرى است. اين هر دو گروه در شناخت انسان در اشتباهند; توجه ندارند: انسان مجموعه اى است از بيم و اميد، از حب ذات و علاقه به حيات، و نفرت از فناء و نيستى، تركيبى است از جلب منفعت و دفع ضرر.

مخصوصاً تعادل ميان اين دو لازم است كه: اگر تشويق و اميد از حد بگذرد باعث جرئت و غفلت است. و اگر بيم و انذار بيش از اندازه باشد نتيجه اش يأس و نوميدى و خاموش شدن شعله هاى عشق و تحرك است.

درست به همين دليل در آيات قرآن ، نذير و بشير یا انذار و بشارت در كنار هم قرار گرفته، حتى گاهى بشارت بر انذار مقدم است، مانند آيه 119 سوره بقره و گاه به عكس نذير بر بشير تقدم يافته، مانند آيه 188 سوره اعراف من بيم دهنده و بشارت دهنده ام براى افرادى كه ايمان مى آورند.

هر چند در اكثر آيات قرآن، بشارت مقدم داشته شده اين نيز ممكن است به خاطر اين باشد كه در مجموع، رحمت خدا بر عذاب و غضب او پيشى گرفته است.

 

فهرست

http://ghoran-book.blogfa.com

فهرست مطالب جالب

برچسب‌ها: مطالب جالب, دو اصل مهم تربیتی کتاب قرآن و اماری از آن...