سوره بقره آیه 17 (تفسیر و اطلاعات آماری این آیه)

مَثَلُهُمْ كَمَثَلِ الَّذِي اسْتَوْقَدَ نَارًا فَلَمَّا أَضَاءَتْ مَا حَوْلَهُ ذَهَبَ اللَّـهُ بِنُورِهِمْ وَتَرَكَهُمْ فِي ظُلُمَاتٍ لَّا

يُبْصِرُونَ

ترجمه:

آنان ) منافقان) همانند كسى هستند كه آتشى افروخته (تا در بيابان تاريك، راه خود را پيدا كند)،

ولى هنگامى كه آتش اطراف او را روشن ساخت، خداوند آن را خاموش مى كند; و در تاريكى

هاى وحشتناكى كه چشم كار نمى كند، آنها را رها مى سازد.

تفسیر:

بعد از بيان صفات و ويژگى هاى منافقان، قرآن مجيد، براى مجسم ساختن وضع آنها دو تشبيه

گويا در آیات 17و18و19و20 بیان میکند.

منافقان مثل آدمی است که آتشى افروخته (تا در بيابان تاريك، راه خود را پيدا كند)، ولى

هنگامى كه آتش اطراف او را روشن ساخت، خداوند آن را خاموش مى كند و در ظلمات

رهاشان مى كند، به گونه اى كه چيزى را نبينند. آنها فكر مى كردند، با اين آتش مختصر و نور

آن مى توانند با ظلمت ها به پيكار

برخيزند، اما ناگهان بادى سخت بر مى خيزد و يا باران درشتى فرو مى ريزد، و يا بر اثر

پايان گرفتن مواد آتش افروز، آتش به سردى و خاموشى مى گرايد و بار ديگر در تاريكى

وحشت زا سرگردان مى شوند.

قابل توجه اين كه: قرآن در اينجا از جمله اسْتَوْقَدَ نَار استفاده كرده است، يعنى آنها براى رسيدن

به نور از آتش استفاده مى كنند، آتشى كه هم دود، هم خاكستر و هم سوزش دارد، در حالى كه

مؤمنان از نور خالص و چراغ روشن و پر فروغ ايمان بهره مى گيرند. منافقان گر چه تظاهر

به نور ايمان دارند اما باطنشان، نار است، و اگر هم نورى باشد ضعيف است و كوتاه مدت. اين

نور مختصر، يا اشاره به فروغ وجدان و فطرت توحيدى است و يا اشاره به ايمان نخستين آنها

است كه بعداً بر اثر تقليدهاى كوركورانه، تعصب هاى غلط و لجاجت ها و عداوت ها، پرده

هاى ظلمانى و تاريك بر آن مى افتد، نه تنها يك ظلمت بلكه به تعبير قرآن ظلمات.

اين تشبيه، در حقيقت، يك واقعيت را در زمينه نفاق روشن مى سازد، و آن اين كه: نفاق و

دوروئى براى مدت طولانى نمى تواند مؤثر واقع شود ممكن است منافقان براى مدت كوتاهى

از مزاياى اسلام و مصونيت هاى مؤمنان برخوردار شوند و از رفاقت پنهانى با كفار نيز بهره

گيرند. ولى اين امر، همچون شعله ضعيف و كم دوامى كه در يك بيابان تاريك و ظلمانى در

معرض وزش طوفان ها است ديرى نمى پايد، و سرانجام چهره واقعى آنها آشكار مى گردد، و

به جاى كسب موفقيت و محبوبيت، منفور و مطرود خواهند شد و همانند كسى كه در بيابان راه

را گم كرده و چراغ را از دست داده سرگردان مى مانند.

این مثال اشاره به منافقانى است كه در آغاز، وارد صف مؤمنانِ راستين شده بودند، و حقيقتاً

ايمان آوردند، اما اين ايمان مستقر و پا بر جا نبود و به نفاق گرائيدند. این آیه بازگو کننده حال

منافقان است.

تعداد کلمات در آیه 17 سوره بقره 18 کلمه